£48m dan fatras Cyngor Gwynedd (ond gadael eu gwlau fydd henoed Bryn Llewelyn)

Daeth i'r amlwg heddiw - diolch i ymholiad dan y Ddeddf Gwybodaeth Cyhoeddus gan BBC Cymru - fod gan Gyngor Gwynedd bron i £48 miliwn o bunnoedd wedi ei stashio i ffwrdd i'w gadw. Mae hynna'n bron i chwarter (24%) o gylllid y cyngor o £198miliwn o bunnau am flwyddyn.

Ia, dyna chi - y cyngor driodd (ac a fethodd) gau dwsinau o ysgolion bach gwledig oherwydd diffyg arian, y cyngor a driodd (ac a fethodd) gau dwsinau o doiledau cyhoeddus y sir oherwydd diffyg arian, y cyngor sydd yn trio (ond yn sicr o fethu) cael ysgolion cynradd y sir i gyfrannu £1,000 o'u cyllid blynyddol i gyflogi athrawon er mwyn lleihau maint dosbarthiadau mewn llond dwrn o ysgolion, y cyngor sydd wedi cydnabod yn gyson ac agored fod canran mawr o'i dai cyngor mewn angen dirfawr am waith cynnal a chadw pwysig ond nad oes ganddyn nhw'r cyllid i wneud hynny (ac na fydd ganddyn nhw tan ar ôl 2012), a'r cyngor sydd newydd bleidleisio i gau Cartref Henoed Bryn Llewelyn, yn Llan Ffestiniog, er mwyn - ia, dyna chi - "diffyg arian".

Byddai ffracsiwn o'r £48 miliwn yn talu am greu lle i hanner dwsin yn fwy o wlâu ym Mryn Llewelyn - fyddai'n dod a chostau-fesul-gwely rhedeg y cartref i lawr i'r pris mae nhw'n ddeisyfu, ac a fyddai'n sicrhau dyfodol swyddi'r gofalwyr yno, a sicrhau bod yr henoed sydd yno yn cael aros yn y lle mae nhw'n ei gyfrif fel eu cartref.

Dyna ydi'r parch sydd gan Gyngor Gwynedd at blant, athrawon, teuluoedd a henoed y sir yma! Torri gwasanaethau, cosbi ariannol, colli swyddi, gadael pobl yn byw mewn tai is-safonnol, cau cartrefi - tra'n eistedd ar fwy o gash na'r Euromillions Rollover. "Stwffio chi i gyd, gewch chi ddiodda. Ond cofiwch dalu'ch treth cyngor flwyddyn nesaf - fydd yn cynnwys y codiad blynyddol arferol fydd wedi'i gynnwys 'oherwydd gwasgfa cyllidol' o lywodraeth ganolog!"

Alla i ddim galw hyn yn sgandal, gan fod celcio pres fel hyn yn arferiad y mae'r cynghorau i gyd yn ei wneud (yn dawel, heb adael i ni'r trethdalwyr wybod), ers blynyddoedd mae'n debyg. Ond mi ddyweda i hyn - mae o yn gywilyddus, yn enwedig wedi blwyddyn o ddim byd ond torri, a cheisio thorri, gwasanaethau.